خانه مشروطه آلمان |
هر ایرانی می باید که این جمله ها را بداند
اعتقاد ما بر این است که این واقعیات بخودی خود بدیهی و آشکار میباشند که انسانها برابر آفریده شدهاند؛ که آفریننده انسان ها حقوق جدا نشدنی به آنان داده است، و در میان چنان حقوق اساسی، حق زندگی، حق آزادی و حق پیگیری خوشبختی خویش نهفته است؛ که برای دست یابی به این حقوق، دولتها از سوی مردم بنیاد نهاده شده اند و دولت ها قدرت خود را از توافق شهروندان می گیرد؛ اینکه هرگاه هر فرمی از حکومت، نابودی مردم را پیشه سازد، حق مسلم شهروندان است که آن حکومت را دگرگون و یا براندازد، و مردم حق این را دارند که حکومتی نوین بر پایه این پرنسیب بر پا سازند و قدرت ها را چنان سازمان دهند که آن حکومت بالاترین امنیت و رفاه و شادمانی مردم را فراهم سازد
این نوشتار با « قدرت ها را چنان سازمان دهند که آن حکومت بالاترین امنیت و رفاه و شادمانی مردم را فراهم سازد.» پایان می یابد. اکنون این جمله را بیشتر و ژرفتر بررسی می کنیم. یعنی یک حکومت چگونه باید ساخته شود تا به مردم آن کشور خدمت کند
ماده ۸
اهالی مملکت ایران در مقابل قانون دولتی متساوی الحقوق خواهد بود
ماده ۹
افراد مردم از حیث جان و مال و مسکن و شرف محفوظ و مصون از هرنوع تعرض هستند و متعرض احدی نمیتوان شد مگر به حکم و ترتیبی که قوانین مملکت معین مینماید
ماده ۱۰
غیر از مواقع ارتکاب جنحه و جنایات و تقصیرات عمده هیچکس را نمیتوان فورأ دستگیر نمود مگر به حکم کتبی رئیس محکمه عدلیه برطبق قانون و در آن صورت نیز باید گناه مقصر فوراً یا منتهی در ظرف بیست و چهار ساعت به او اعلام و اشعار شود
ماده ۱۱
هیچکس را نمیتوان از محکمهای که باید در باره او حکم کند منصرف کرده مجبورا به محکمه دیگر رجوع دهند
ماده ۱۲
حکم و اجرای هیچ مجازاتی نمیشود مگر به موجب قانون
ماده ۱۳
منزل و خانه هرکس در حفظ و امان است در هیچ مسکنی قهرا نمیتوان داخل شد مگر به حکم و ترتیبی که قانون مقرر نموده
ماده ۱۴
هیچیک از ایرانیان را نمیتوان نفی داد یا منع از اقامت در محلی یا مجبور به اقامت محل معینی نمود مگر در مواردی که قانون تصریح میکند
ماده ۱۵
هیچ ملکی جز با مجازات قانونی از کنترل مالک آن خارج نخواهد شد و پس از آن فقط ارزش واقعی آن تعیین و پرداخت می شود.
ماده ۱۶
ضبط املاک و اموال مردم به عنوان مجازات و سیاست ممنوع است مگر به حکم قانون
ماده ۱۷
سلب تسلط مالکین و متصرفین از املاک و اموال متصرفه ایشان به هر عنوان که باشد ممنوع است مگر به حکم قانون
ماده ۱۸
تحصیل و تعلیم علوم و معارف و صنایع آزاد است مگر آنچه شرعا ممنوع باشد
ماده ۱۹
تأسیس مدارس به مخارج دولتی و ملتی و تحصیل اجباری باید مطابق قانون وزارت علوم و معارف مقرر شود و تمام مدارس و مکاتب باید در تحت ریاست عالیه و مراقبت وزارت علوم و معارف باشد
ماده ۲۰
هعامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آنها ممنوع است ولی هرگاه چیزی مخالف قانون مطبوعات درآنها مشاهده شود نشردهنده یا نویسنده برطبق قانون مطبوعات مجازات میشود اگر نویسنده معروف و مقیم ایران باشد ناشر و طابع و موزع از تعرض مصون هستند
۲۱ ماده
انجمنها و اجتماعاتی که مولد فتنه دینی و دنیوی و مخل به نظم نباشند در تمام مملکت آزاد است ولی مجتمعین با خود اسلحه نباید داشته باشند و ترتیباتی را که قانون در این خصوص مقرر میکند باید متابعت نمایند. اجتماعات در شوارع و میدانهای عمومی هم باید تابع قوانین نظمیه باشند
ماده ۲۲
مراسلات پستی کلیه محفوظ و از ضبط و کشف مصون است مگر در مواردی که قانون استثناء میکند
ماده ۲۳
افشاء یا توقیف مخابرات تلگرافی بدون اجازه صاحب تلگراف ممنوع است مگر در مواردی که قانون معین میکند
ماده ۲۴
اتباع خارجه میتوانند قبول تبعیت ایران را بنمایند قبول و بقای آنها بر تبعیت و خلع آنها از تبعیت به موجب قانون جداگانه است
ماده ۲۵
تعرض به مامورین دیوانی در تقصیرات راجعه به مشاغل آنها محتاج به تحصیل اجازه نیست مگر در حق وزراء که رعایت قوانین مخصوصه در این باب باید بشود
متمم قانون اساسی مشروطه
اصل هشتم تا بیست و پنج